Myelodisplastik Sendrom
Myelodisplastik Sendrom Nedir?
Myelodisplastik sendrom anormal kan hücresi(alyuvar, akyuvar, kan pulcukları) üretimi ile ilişkili bir grup kan hastalığıdır. Kemik iliğinde hatalı veya anormal derecede düşük sayıda kan hücresi üretimi meydana gelir. Buna bağlı olarak hastalarda anemi(kansızlık) meydana gelebilir. Bu sendromun bazı alt tiplerinde ise lösemiye dönüşüm olabilir. Myelodisplastik sendrom hemen hemen her yaşta görülebilse de yaş ilerledikçe kemik iliğindeki yaşlanmaya bağlı olarak 60 yaş üzerinde sıklığı daha fazladır.
Myelodisplastik Sendroma Neden Olabilecek Faktörler Nelerdir?
Myelodisplastik sendromun net sebebi tam olarak bilinmiyor ancak yıllar geçtikçe yapılan bazı araştırmalarda bir takım faktörler bu hastalıkla ilişkilendirilmiştir. Yaş ilerledikçe kemik iliğinin yaşlanması, hücre içinde genetik mutasyon birikimi, bazı hastalıklarda kullanılabilen kemoterapi ilaçları, radyoterapi gibi faktörler bu hastalığın nedenleri arasında kabaca sayılabilir.
Myelodisplastik Sendromun Semptomları Nelerdir?
Bu hastalıkta meydana gelen şikayetler anormal veya az sayıda kan hücresi üretimine bağlı olarak meydana gelmektedir. Alyuvar adını verdiğimiz kırmızı kan hücrelerinin üretiminin az olması nedeniyle hastalarda anemi (kansızlık) meydana gelebilir. Bunun sonucunda hastada halsizlik, yorgunluk, egzersize karşı intolerans, nefes darlığı, baş dönmesi gibi şikayetler olabilir. Akyuvar adını verdiğimiz vücudumuzu savunan hücrelerin sayısında da azalma veya anormal üretim meydana gelebilir. Buna bağlı olarak vücutta enfeksiyonlara karşı savunma mekanizmaları bozulur. Trombosit adını verdiğimiz kan pulcuklarının üretiminde de azalma veya anormal yapım sonucunda da vücutta kendiliğinden morarma, küçük cilt altı kanamalar gibi şikayetler olabilir. Tüm bu tablolara ek olarak hastalarda ateş ve kilo kaybı da meydana gelebilmektedir.
Myelodisplastik Sendrom Tanısında Hangi Tetkiklerden Yararlanılır?
Yukarıdaki şikayetlerle doktora başvurulduğunda hastaya detaylı bir fizik muayene yapmak oldukça önemlidir. Hastadaki kansızlığa bağlı olarak ağız içinde mukozalarda ve dudaklarda solukluk gözlenebilir. Fizik muayene sonrasında hastaya tam kan sayımı testi yapılır. Burda alyuvar, akyuvar ve kan pulcuklarının sayıları değerlendirilir. Bunların sayılarında azalma gözlenebilir. Hastadan alınan kan örneği mikroskop altında boyama yapılarak değerlendirilir. Burada da kan elemanlarının sayı ve görünümleri yine tanıda yardımcı olabilir. Ayrıca kesin tanı için hastanın kemik iliği örneğinin incelenmesi gerekir. Bu örnek genel olarak kalça kemiğinden aspirasyon ve biyopsi yardımıyla edinilir. Bu alınan örnekteki kök hücreler yine uygun boyalarla mikroskop altında incelenir. Bir kısmı ise genetik tanı için ve akımsitometri için kullanılır.
Myelodisplastik Sendromda Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Myelodisplastik sendromda tedavi kişilerin risk durumlarına ve semptomlarına bakılarak bireyselleştirilerek uygulanır. Destekleyici bakım ve tedaviler genellikle myelodisplastik sendromlu tüm hasta gruplarında uygulanmaktadır. Destekleyici tedaviler içerisinde; hastanın kan değerlerine göre kan nakli yapılması, enfeksiyon durumuna göre antibiyotik ve aşılar, kan kök hücrelerinde üretimi arttırıcı ilaçlar bulunabilir. Diğer tedavi seçeneklerinde ise kemoterapi, hedefe yönelik yeni nesil ilaçlar bulunmaktadır. Ayrıca hastaların durumuna göre kök hücre nakli de tedavinin en önemli parçalarından bir tanesidir.
Miyelodisplastik Sendromda Hastalığın Seyri Nasıldır?
Burada hastalığın seyrini myelodisplastik sendromun kişide meydana getirdiği durumlar belirlemektedir. Bazı hastalarda dirençli anemi (kansızlık) dışında başka bir bulgu gözlenmezken bazı hastalarda üretilen kan elemanlarının anormal olmasına bağlı olarak enfeksiyonlara aşırı duyarlılık meydana gelebilir. Yine bazı gruplarda da akut lösemilere dönüşüm olabilir. Bu nedenle myelodisplastik sendrom tanısı alan hastalar düzenli olarak doktor kontrollerine gitmeli ve tedavilerini aksatmamalıdır.